بالنگ و خواص دارویی آن

بالنگ در كتب طب سنتی با نام « اترج كبیر » آمده است. میوه آن را به فارسی بالنگ گویند و از نظر گیاه شناسی واریته از باد رنگ است.این درختچه دارای میوه های زشتی است كه گاهی به وزن یك كیلو گرم نیز می رسد. نوع دیگری از بالنگ را به فارسی « بادرنگ » می نامند و در كتب طب سنتی با نام های بادرنج، باذرنج و اترج صغیر آمده است.

بالنگ درختچه ای است به شكل غیر منظم، برگ آن با كمی اختلاف شبیه سایر مركبات ولی میوه آن به كلی متفاوت و نوع كبیر آن در ابعاد یك خربزه كوچك است. شكل آن دراز از یك طرف متصل به شاخه كمی پهن و از طرف دیگر به نوك باركی ختم می شود.

پوست آن به رنگ زرد طلایی خیلی ضخیم، موج دار و دارای برآمدگی هایی مانند تاول درشت است. قسمت عمده میوه را با پوست زرد و گوشت سفید داخل پوست را گرفته و تقریباً جایی برای پولپ ترش غیر خوراكی وسط آن باقی نگذارده است. گل آن سفید می باشد.

بالنگ دارای پوست زرد رنگ طلایی، با بوی معطر، به خصوص نوع كوچك آن كه پوستش صاف است، معطرتر است.
قسمت گوشتی سفید متصل به پوست خارجی آن ضخیم و كمی شیرین و قسمت پولپ وسط آن كه در میان پرده های ضخیم طولانی واقع شده است، دارای الیاف و غلاف های پر از مایعی است كه در بعضی انواع شیرین و رد برخی ترش می باشد.

تخم های آن كه در قسمت پولپ آن واقع است كمی دراز و در غلاف سفیدی واقع و مغز، سفید و كمی تلخ است.

از نظر طبیعت طبق نظر حكمای طب سنتی پوست زرد آن كمی گرم و خشك است و شحم آن یا به عبارت دیگر قسمت گوشت سفید داخلی متصل به پوست زرد آن در ارقامی كه این قسمت شیرین است از نظر طبیعت سرد و تر و خشك و برگ و شكوفه آن گرم وخشك است.

از نظر خواص معتقدند كه پوست زرد آن برا ی تقویت قلب و دماغ و كبد، سرد و معده احشای داخل شكم مفید است و برای تحلیل بادها و نفخ و كمك به هضم غذا مؤثر می باشد. به خصوص مربای آن با عسل؛ البته با خوردن مربای آن اسراف نباید شود زیرا هضم آن مشكل می شود.

دم كرده پوست زرد خشك شده آن مسكن قوی صفراوی و جویدن آن خوشبو كننده دهان است.

اگر پوست و گوشت سفید خشك شده آن را درلابه لای لباس ها بگذارند مانع بید زدن می شوند.

روغن پوست زرد بالنگ:
پوست زرد 6 عدد بالنگ را گرفته در یك كیلو گرم روغن كنجد بیاندازند و در آفتاب گذارند و هر سه شبانه روز پوست های بالنگ را عوض كرده و پوست جدید در روغن می اندازند تا 5 – 4  بار، به این ترتیب روغن بالنگ به دست می آید.
روغن بالنگ از نظر طبعیت گرم و خشك است و مالیدن آن برای رفع بی حسی ، فلجی ، لقوه ، رعشه و در مفاصل ، سیاتیك ، امراض سرد عصبی و درد كلیه ، مثانه و خوشبویی عرق نافع است.

روغن شكوفه آن نیز همین اثر را دارد و روغن برگ آن قویتر است.

خوردن قسمت گوشت سفید متصل به پوست زرد خارجی آن خیلی ثقیل است و دیر هضم می شود و مصرف آن باید به صورت مربا با شكر و یا با عسل باشد.

آب قسمت مغز ترش مزه بالنگ اگر با غذا خورده شود برای مالیخولیا حاصل سودا نافع است و چون ترشی آن برای اشخاص سوداوی مضر است باید با شكر و قند شیرین شود و سپس خورده شود.

ضماد پخته تمام میوه بالنگ در سركه برای درد مفاصل و نقرس و ورم های مختلفه نافع است .

در چین از جوشانده ریشه و پوست بالنگ به عنوان ضد سرفه ، نرم كننده سینه و رفع ناراحتی لومباگو استفاده می كنند.