زمزار | تفریح و سرگرمی مجله تفریحی و سرگرمی زمزار | دلنوشته ها | پرندگان زینتی | اس ام اس و پیامک | جملات حکیمانه | آکواریوم | پرندگان زینتی
نگهداری پرندگان و حیوانات خانگی در آئینه احادیث؛
در آموزه های دینی، با در نظر گرفتن مصالح و مفاسد، درباره نگهداری برخی حیوانات در محل زندگی انسان توصیه هایی شده، چنان که از نگهداری برخی نهی شده است. این کار را نیکو شمرده و مستحب دانسته اند. باعث برکت آن خانه شده و بلا را از اهل آن خانه دور می کنند.
مقدمه :
1- به نگهداری حیواناتی مانند خروس سفید (و مرغی برای آن)، کبوتر، گوسفند، بز ماده شیرده و مواظبت از گربه سفارش شده است.
2- در هیچ روایتی سخنی از نگهداری پرنده یا حیوان در قفس اشاره نشده است. شاید علتش این باشد که حیوانات و پرندگانی که به نگهداری آنها سفارش شده و همگی هم اهلی هستند، به طور معمول با خانه ای که در آنجا نگهداری می شوند انس می گیرند و نیازی به قفس ندارند. البته در متن روایات که ترجمه آنها در ادامه خواهد آمد، تعبیراتی مانند «اتَّخِذُوا الْحَمَامَ…» وجود دارد که اشاره به تهیه کردن و نگهداری کبوتر است اما تعبیری که نشان از نگهداری در «قفس» باشد، نیست.
3-گر چه در روایات زیادی به نگهداری کبوتر در خانه سفارش شده اما تا جایی که مشخص است در هیچ کدام از آنها کمترین دلالتی بر به اصطلاح «کبوتر بازی» _که برخی به صورت افراطی به آن می پردازند_ وجود ندارد.
احادیث و روایات در مورد نگهداری مرغ و خروس
رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: خروس سفيد دوست من است و دشمن آن دشمن خداست؛ اين حيوان صاحبش را و تا هفت خانه از همسايگان را پاسبانى مىكند. (انس گويد) رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله آن را شبها در خانه خود نگاه مى داشت.(1)
حضرت رضا عليه السّلام فرمود: در خروس سفيد پنج صفت از صفات پيامبران وجود دارد: شناختن اوقات نماز، غيرت مردانه، سخاوت، شجاعت و كثرت آميزش با همسر.(2)
پیامبر اکرم (ص) فرموده است: هرگاه خروس در سحر بانگ زند ندا کننده ای از بهشت فریاد می زند: کجایند خاشعان ذاکر و رکوع کنندگان و سجده کنندگان و عابدان در رفت و آمد به مساجد و آمرزش خواهان؟
حضرت صادق عليه السلام: خروس بال گشاده سفيدى كه در خانه باشد آن خانه و هفت خانه دور آن خانه را از بلاها نگاه مىدارد، و يك بال زدن كبوتر دو رنگ بهتر است از هفت خروس سفيد.
حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام: فرياد كردن خروس نماز او است و بال زدنش ركوع و سجود او است.
احادیث در مورد نگهداری کبوتر در خانه
امام صادق عليه السّلام فرمود: خانه هيچ پيامبرى نبود مگر آنكه در آن كبوترى نگهدارى مى شد، زيرا سفيهان جنّ با بچه هاى خانه سر به سر مىگذارند، اما وقتى كبوتر در خانه باشد با آنها بازى مى كنند و به اهل خانه كارى ندارند.
امام صادق عليه السّلام فرمود: در خانه رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله يك جفت كبوتر سرخ رنگ بود.(3)
از حضرت امام صادق عليه السّلام نقل شده كه فرمود: كبوتر راعبی را در خانه هايتان نگهدارى كنيد زيرا اين حيوان قاتلين امام حسين عليه السّلام را لعنت مى كند.(4)
داود بن فرقد می گوید: در خانه امام صادق عليه السّلام نشسته بودم، چشمم به كبوتر راعبی افتاد كه مشغول خواندن بود و زياد مى خواند، امام به من نگاه نموده و فرمودند: اى داود مى دانى اين حيوان چه مى گويد؟ عرض كردم: خير فدايت شوم. حضرت فرمودند: قاتلين حسين بن على را نفرين مى كند از اين حيوان تهيه كنيد و در منازلتان نگهدارى كنيد.(5)
حضرت صادق عليه السلام: كبوتر از مرغان پيغمبران است.
در حديث ديگر فرمودند:كبوتر در خانه نگاه داريد كه دوست داشتنى است، و دعا كرده حضرت نوح است، و هيچ چيز در خانه مثل آن باعث انس نمىشود.
مردى به رسول اكرم (ص) از (ترس) شكايت كرد، حضرت به او دستور داد يك جفت كبوتر در خانه نگه دارد.
از امير مؤمنان (علیه السلام): به هم خوردن بالهاى كبوتر شيطان را طرد مى كند و مي راند.
نيز از آن حضرت روايت است كه: در باره خدمتگزاران و غلامان و كنيزان و اموال بى زبان كاملا مواظبت كنيد. پرسيدند مراد از اموال بى زبان چيست؟ فرمود: گوسفند، كبوتر، گربه و امثال اینها.
از نبى اكرم (ص): گوسفند در خانه هفتاد در فقر را به روى انسان مى بندد.
نيز فرمود: گوسفند در خانه (نگهداشتن) بركت است و گربه در خانه نيز موجب بركت است؛ يک گوسفند يك مقدار بركت است، و دو تا گوسفند دو برابر بركت دارد و سه تا موجب بركت هاى بسيار است.
از امام صادق (علیه السلام): مؤمنى نباشد كه در منزلش يک بز ماده شيرده باشد جز كه اهل آن منزل تقديس شوند و مبارك باشند و اگر دو بز باشد هر روزى دو بار تقديس شوند. مردى گفت چگونه تقديس شوند؟ فرمود: به آنها گويند: بركت بر شما و خوش باشيد تا نانخورش شما خوب است (يعنى شير بزها).
نيز فرمود: زنى به واسطه اينكه گربه اى را حبس كرد تا از تشنگى جان داد گرفتار عذاب (خداوند) گرديد.
نيز فرمود: كبوتر را مانع نشويد در خانه شما لانه گزيند.
فرمود: شبانگاه به لانه پرندگان دست نبريد كه شب هنگام امان (و آسايش) آنهاست كه در كنف رحمت خداوند مى باشند.
امام باقر (علیه السلام): هر كس ما _اهل بيت_ را دوست دارد كبوتر را دوست بدارد. (6)
جعفرى روايت مى كند كه: در خانه حضرت موسى بن جعفر(علیه السلام) يك جفت كبوتر ديدم كه نرآنها سبز و ماده آنها سياه بود، و حضرت براى آنها نان خرد مىكرد، و مىفرمود: كه اين كبوترها از شب تحرك دارند، و انس مىگيرند، و هيچ گاه در شب بال بهم نمى زنند، جز آنكه هر كس داخل خانه باشد از جانوران موذى در امان خواهد بود.(7)
از امام صادق (علیه السلام): در خانه هر پيغمبرى كبوترى وجود داشت، زيرا سفیهان جنيان با كودكان بازى مى كنند، و چون كبوتر در خانه اى باشد به آن سرگرم شده و از كودكان دست بر می دارند.(8)
پيغمبر (ص) فرمود: جلوگير پرستوها نشويد كه در خانه هاتان لانه كنند.
در كتاب طب الائمه است كه رسول خدا (ص) فرمود: حيوانات اهلى در خانه هاتان داشته باشيد كه شيطان ها (ظاهرا منظور سفیهان جن است؛ به قرینه روایت دیگر) بدانها سرگرم شوند و از كودكان كناره كنند.
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: نشايد كه خانه هر يك از شماها از سه چيز تهى باشد كه آنها آباد كن خانه باشند: گربه و كبوتر و خروس و اگر با خروس مرغى هم باشد چه بهتر و گر نه باكى نيست بر كسى كه توانا بر آن نيست.(9)
احادیث نکوهش از نگهداری سگ در خانه
پیامبر(ص) فرمود: خانه ای که سگ در آن باشد، ملائکه الهی به آن در نمی آیند.
امیرمومنان علی (ع) فرمود: از نگهداری سگ در خانه بپرهیزید.
بی شک نهی از نگهداری این حیوان در محیط زندگی و نهی از نزدیک شدن به آن، برای آلوده بودن آن و زمینه انتقال برخی از میکروب ها و نجس بودن آن از نظر حکم فقهی است و روشن است که حفظ و نظافت و بهداشت خود و محیط زندگی و پاکی بدن ولباس و ظروف و ابزار و وسایل خورد و خوراک از نظر تعالیم دینی اهمیت بسیاری دارد؛ ولی با این حال داشتن سگ آموزش دیده که از آن برای اهدافی مانند نگهبانی مزرعه، کارخانه و گله یا در شکار و جست و جوی اجناس قاچاق استفاده می شود، در صورتی که سه نکته یاد شده (نظافت، طهارت و بهداشت) درباره آن مراعات شود از نظر احکام اسلامی اشکال ندارد.
امیر مومنان فرمود: در نگهداری سگ خیری نیست، مگر در سگ شکاری برای نگهبانی و سگ همراه گله گوسفندان.
پی نوشت ها:
[1]سنن النبى صلى الله عليه و آله ، اثر علامه طباطبایی (با ترجمه محمد هادی فقهی)، ج1، ص: 137 ح 140
[2]همان، ح 141
[3]همان، ص: 138 ح 143
[4]همان، ص 98، ح1 ؛ مرحوم ملامحسن فیض كاشانی در توضیح كبوتر راعبی چنین گفته است: «الحمام الراعبی كأنه الذی فی رجلیه ریش» یعنی كبوتر راعبی گویا كبوتری است كه در پاهای او پَر وجود دارد. (الوافی، ج20، ص856)
[5]همان، ح2
[6]مكارم الأخلاق، ص 129
[7]همان، ص 130
[8]همان، ص 131
[9]بحار الأنوار، ج73، ص: 163
(گردآوری: مجله تفریحی زمزار)
