گل نرگس + تصاویر
گل نرگس نویدبخش آمدن فصل بهار؛
یکی از گیاهان بسیار زیبا و خوشبو که می توانید در آپارتمان نگهداری کنید نرگس است. انواع بسیاری نرگس وجود دارد که برخی از آنها بومی و زادگاه آن اروپای جنوبی یا شرقی است. معروف ترین این گل نرگس شیپوری، نرگس بی همتا و نرگس شعرا است. اما نرگس دسته گل یا نرگس استانبولی که از هر ساقه اش چند گل می روید در اروپا کمتر متداول است…
مشخصات گل نرگس
گل نرگس، نرگس شیراز، دافودیل
منشاء گل نرگس اروپا، شمال آفریقا و قسمتهایی از آسیا است. یک گیاه سوخدار (پیاز دار) دایمی است. سوخ آن حقیقی و پوششدار است که چندین سال متوالی گل داده و هر سال نیز درشتتر میشود. برگها باریک کشیده سبز تیره هستند و زیر برف هم رشد میکنند.
خانواده آماریلیداسه Amaryllidaceae
نام های جهانی: Jonquil, Daffodil, Narcissus
انواع گل نرگس
نمونه از اشکال مختلف جام گل در نرگسها
Trumpet
Large-cupped
smallcupped
Double
Triandrus
Cyclamineus
Jonquilla
Tazetta
Poeticus
Bulbocodiom
Split-coroma
نرگس شهلا محبوبترین رقم نرگس برای شاخه بریده و گلکاری در ایران محسوب میشود و رقمهای دیگری مانند نرگس مسکین، پرپر، هزارپر، نروک یا پنجه گربهای و البته نرگس شیراز در مقیاس زیادی در جنوب ایران کشت میشود.
نرگس شیراز Tazetta گلهای معطری دارد و جهت گل بریدنی استفاده میشود. چندگل روی هر ساقه داشته و از پاییز تا بهار (در برخی مناطق) گل میدهد. برخی ارقام نیمه مقاوم بوده و باید در گلخانه سرد کشت شوند.
گلدهی:
نرگس در حالت عادیدر روزهای آخر سال و اوایل بهارگل میدهد. ولی میتوان فصل گل را چند ماه پیش انداخت. اگر در پاییز کشت شود در بهار گل میدهد.
نیازها:
گیاه نرگس به سرما مقاوم است و در مقایسه با زنبق، حساسیت کمتری به یخبندان دارد ولی نسبت به لاله و سنبل حساستر است. خاک مناسب آن خاک لومی سرشار از مواد آلی است. خاک با pH کمی اسیدی را دوست دارد (بین 6 تا 7) ولی در زمینهای زیاد اسیدی باید به خاک آهک اضافه کرد. در محل آفتابگیر باید کشت شود. سوخ آن به سرما مقاوم است و هر ۳ تا ۴ سال میتوان سوخ را از خاک خارج کرده و سوخک را جدا کرد. خاکی که نرگس در آن کشت شده باید مرطوب باشد. ولی چنانچه آب فراوان دریافت کند، بیشتر برگ تولید کرده و به گل نمیرود. برای به گل رفتن بهتر است گیاه کمی خشکی ببیند.
پس از گلدهی برای بزرگ شدن سوخها باید از کودی با نیتروژن کم و پتاسیم زیاد استفاده کرد. باغچههای نرگس را باید وجین کرد و این عمل در فصل پاییز و پیش از رشد برگها انجام میشود. در بهار نیز به نحوی که برگهای سبز نرگس صدمهای نرسد میتوان علفهای هرز را وجین کرد.
برخی گونهها نیاز سرمایی دارند ولی Tazetta (بنا به منابعی) ندارد.
افزایش:
انواع نرگس را با بذر و جداکردن پیازچهها (سوخکها) زیاد میکنند. روشهای فلس دوقلو (فلس جفتی) یا قاشق برداری نیز به کار گرفته شدهاست.
سوخکها معمولا در سال سوم عمرشان گل میدهند. پیازها را میتوان 3 تا 4 سال در زمین نگهداری کرد.
برای کاشت در گلدان میتوان از خاک سبک استفاده کرد. پیازها را در گلدان طوری میکارند که نوک آن نزدیک به سطح باشد. چند روزی پس از کاشت در محل تاریک یا سایه سنگین قرار میدهند تا ریشه بدهند. سپس آنها را در شاسی گرم یا نیم گرم یا گلخانه معتدل گذاشته و تا موقع گلدهی که اوایل زمستان است از آنها مراقبت میکنند. ممکن است پیازها درشت نرگس را مانند سنبل در ظروف مملو از آب نیز کشت کرد و از آن گل خوبی به دست آورد.
در روش فلس دوقلو، پیازهایی که در اندازه گلدهی هستند به صورت طولی به 8 یا 16 قسمت تقسیم میشوند به طوری که هر قسمت بخشی از صفحع پایهای را داشته باشد. این قطعات را دوباره به بخشهایی که یک جفت فلس دارند تقسیم میشود به طوری که هر کدام دارای بخشی از صفحه پایهای باشد. این قطعات را در کمپوست، خاک اره، سبوس و مواد مشابه به بتواند رطوبت و هوا را در خود نگه دارند، قرار میدهند که در دمای 20 درجه سانتیگراد پس از 90 روز پیازچهها ظاهر میشوند. سیستم قاشق برداری (چیپ سازی) سیستم ساده شدهای از روش فلس دوقلو است و در این روش پیازها به چند قطعه تقسیم میشوند و هر قطعه (Chip) دارای چندین فلس است.
برداشت و نگهداری پیازها:
پیازها را در پاییز از خاک خارج کرده و پس از تمییز کردن و درجهبندی انبار میکنند. پیازها نباید آفتاب بخورند و باید آنها را در انبار خشک و تهویهدار نگهداری کرد. دمای انبار بسته به گونه، از 17 تا 30 درجه سانتیگراد متفاوت است. پیاز انواع Tazetta در دمای 25 تا 30 درجه سانتیگراد و پیاز انواع دیگر نرگس در دمای 17 درجه سانتیگراد انبار میشود. اگر در انبار نگهداری پیاز، اتیلن وجود داشته باشد باعث سقط جوانه گل و یا گلدهی غیرعادی میشود.
برداشت گل:
گل نرگس را به هدف گل بریده، در زمان کج شدن گردن آن به مرحله گردن غازی یا گردن مرغابی (Goose-neck) باید برداشت کرد. ترشح موادی از ساقه گل نرگس برای سایر گلهای بریده مضر است و نباید نرگس را با رزها، میخک، فریزیا و لاله در یک گلدان قرار داد.
گلهای بریده را در دمای صفر تا یک درجه سانتیگراد به مدت ده روز و در دمای ۳ تا ۴ درجهسانتیگراد به مدت ۸ روز میتوان نگهداری کرد.
دمای بالای 18 درجه سانتیگراد پس از مرحله گردن غازی موجب ناهنجاری شکل گل میشود.
گالری تصاویر گل نرگس
(گلستان علی)