راهنمای پرورش و نگهداری «گل لاله»
گل لاله از تیرهٔ سوسنیان است که در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ گونه دارد. ۱۹ گونه از گونههای لاله در ایران گزارش شدهاست. از لحاظ گیاهشناسی لاله به دو گروه بزرگ پرورشی و خودرو تقسیم میشود. لالههای پرورشی دارای گلهای بزرگ، جام گل بزرگتر و تنوع رنگی بیشتری نسبت به گلهای خودرو هستند.
لالهها بطورکلی در چهار طبقهٔ کلیِ زود گلدهنده، میانرس، دیر گلدهنده و گونهها قرار میگیرند. از طریق درآوردن پیاز بوته اصلی از خاک و جدا کردن پیازچههای نوچه اطراف پیاز مادری و کاشت بذر کاملاً تازهٔ ارقام جدید تکثیر و ازدیاد میشوند. لاله گل ملی کشورهای ایران، افغانستان، ترکیه، هلند، مجارستان و بلژیک به شمار میآید.
علیرغم اینکه این گل به طور طبیعی در دشتها و کوهستانهای ایران میروید ولی مردم با گفتن «گل لاله» در واقع گل شقایق در ذهنشان نقش میبندد.
از نظر خصوصیات شکلی، برگهایش طویل و ساقهٔ گلدهنده از وسط برگها خارج میشود. گل آنکه در انتهای ساقه قرار دارد معمولاً منفرد است ولی ممکن است معدودی از گونهها ۲ تا چندین گل نیز داشته باشد.
برای نگهداری و تکثیر باید این موارد را در نظر داشت:
دما
گل لاله نسبت به سرما مقاوم است. دمای ایدهآل برای ریشهدهی ۹ درجه و برای رشد ۱۸-۱۵ درجه سانتیگراد است. پیازهای فورسه شده نباید در محیط خیلی گرم نگهداری شوند، گرما باعث عدم تشکیل گل میشود. بهتر است در یک مکان خنک نگهداری شوند.
رطوبت
معمولا نیازی به رطوبت هوا ندارد.
مکان
این گیاه به مکانی آفتابی، دور از باد، و خاک حاصلخیز با زهکش خوب دارای در حدود ۵۰ درصد ماسه و غنی از گیاخاک نیاز دارد. در طی دورهٔ ریشهدهی، تاریکی کامل و از زمان ظاهر شدن جوانهٔ گل، نور زیاد لازماست. پس از باز شدن گلها میتوان در داخل منزل در هر محلی قرار داد.
آبیاری و تغذیه
در محیط داخل آبیاری متوسط کافی است. اگر پیازها را برای سال آینده دوباره استفاده شود لازم است در زمان رویش در بهار با استفاده از کود عمومی تغذیه صورت گیرد.
تکثیر
گل لاله از دو طریق کاشت بذر که تا به گل نشستن آن در حدود ۵ سال زمان لازم است و در آوردن پیاز بوته اصلی از خاک و جدا کردن پیازچههای نوچه اطراف پیاز مادری تکثیر و ازدیاد میشوند. برای ایجاد ارقام جدید و تازهٔ لاله از روش کاشت بذر استفاده میشود. در نواحی خیلی سرد و مرطوب پیازهای لاله باید از خاک بیرون آورده شده و جهت کاشت دوباره در پاییز در انبار نگهداری شوند. زمان مناسب برای کاشت پیاز لاله در اواسط پاییز است. محل کاشت باید در معرض نور و با آبیاری خوب باشد. زیر درختان برگریز که نصف روز سایهاست، به خوبی رشد میکند. خاک مناسب برای کاشت خاکهای شنی و رسی به همراه کمپوست است، کمپوست باعث نرم شدن خاک میشود.
فاصلهٔ کاشت پیاز از سطح خاک به اندازهٔ دو برابر قطر پیاز و فاصلهٔ پیازها از یکدیگر به اندازهٔ سه برابر قطر پیاز است. از نظر زیبایی، کاشت پیازها با شکلها و رنگهای متفاوت، در کنار یکدیگر توصیه نمیشود و بهتر است پیازهای هم نوع و همرنگ در کنار یکدیگر کاشته شوند. کشت آبی (کاشت در آب) که معمولا برای کاشت گل سنبل و گل زعفران استفاده میشود، در کاشت برخی از انواع کوتاه قد لاله نیز بکار میرود. در کشت آبی پیاز در داخل اسفنج طوری قرار میگیرد که تنها قسمت انتهایی پیاز در داخل آب باشد.
(زمزار)