اصطلاحات دوستداران قناری؛
قناری آماده: به قناری نر مست و یا ماده مست آماده میگویند.
بیقوش: قناری موقومی بوده با صدایی بلندو زیبا كه بدلیل كج بودن گردنش به بیقوش معروف شده بود .
پررو: به قناری نری كه در هر مكانی می آویزند بی محابا شروع به خواندن میكند پررو اطلاق می گردد .
پرنرمه: پرهای ریز و كوتاه اطراف سر و گردن پرنده است كه در زمان تولكی از بدن پرنده جدا میشود.
پس رفتن:در حین نزدیك شدن به دوران تولید مثل اگر پرنده در حال آماده شدن در همان حالت بماند و به بلوغ نرسد و یا پرنده آماده ناگهان شروع به پرریزی نماید و تا سال آینده بدون تولید بماند قناری پس رفته است .
پس: به قسمت مخر ج و محوطه شكمی (پس )میگویند .
پشت دار: دارای نژاد اصیل و اجداد خوب .
تاتی: در زمان جفتگیری و آمیزش پرنده ماده سینه خود را به روی چوب می چسباند و سرو دم را بسمت بالا می آورد در این هنگام بدن پرنده شكل منحنی به خود میگیرد به این عمل ماده تاتی دادن میگویند.
تخم گرفته: به تخم نطفه داری كه بعد از 6 روز خوابیدن پرنده ماده در آن جنین تشكیل میشود تخم گرفته میگویند.
تخم هرز: تخمهایی كه پرنده ماده در حا لت مستی وبدون وجود نر میگذارد تخم هرز است.
تور: به پرنده هایی كه در هنگام نزدیك شدن به قفس آنها و یا در هنگام گرفتن آنها از ترس و بدون هدف و به قصد فرار خود را محكم به دیواره های قفس میكوبند تور میگویند.
تولك: هر ساله در فصل تابستان پرهای كهنه پرنده ها ریخته شده و بجای آن پرهای جدید میروید, گاهی در اثربیماری و ترس و یا تغییر رژیم غذایی نیز این پدیده بوقوع می پیوندد كه تولك رفتن گفته میشود.
تیغ آله: در ابتدای شروع رویش پر در بدن جوجه ها پر های آنها شبیه به تیغ در جوجه تیغی میباشد در این حالت به جوجه ها تیغ آلو و یا تیغ آله میگویند.
جره: ریز نقش ترین پرنده از بین جوجه های یك جفت نر وماده را جره مینامند
جوجه كال: از زمانیكه بدن جوجه پوشیده از پر میگردد تا زمانیكه بتواند از دانه های خشك تغذیه كند (كال )شناخته میشود .
جوجه گوشتی: به جوجه های تازه به دنیا آمده ای كه هیچ پری در بدنشان روییده نشده است اطلاق میگردد .
جیك مرد: جوجه ای كه درون تخم كلیه اندامهای بد نش كامل شده و مرده است را جیك مرد مینامند .
چكیده: اگر جوجه قناری دارای پدری باشد كه موقوم میخواند و جوجه توسط همان نر تغذیه شده باشد و موقوم را از زمانی كه درون تخم بوده تا زمانی كه بالغ میشود زیرنظرهمان قناری نر آموزش دیده باشد و موقوم بخواند .به این روش آموزش چكیده میگویند .
چسبنده: به روش آموزش جوجه ها از سن 25 روزگی به بعد توسط قناری موقوم و یا بوسیله نوار كاست را روش چسبنده گویند .
حمال: آن دسته از قناری ها كه برای پرورش جوجه قنار یهای گران قیمت و اصیل استفاده میشوند به حمال معروفند .
خنثی (نامعلوم)
هر گاه جنسیت پرنده نامشخص باشد آن پرنده خنثی است .معمولا این كلمه را در مورد جوجه ها بكار میبرند .
دل زدن: سرعت تنفس پرنده را در هنگام بیماری و كسالت دل زدن میگویند .
دهن دار:در صورتی كه پرنده دوره آواز خوانی را در كلاس موقوم گذرانده باشد ولی در آواز خود تكه ای از آواز رسمی داشته باشد دهن دار است اما موقوم نیست .
ریزه خوانی: صدای جوجه هایی كه هنوز آواز كاملی را فرا نگرفته اند و تنها مشغول به تمرین آواز هستند را ریزه خوانی گویند .
سر دهن دار: اگر قناری تنها ابتدای آواز را با صدای تقلیدی از موقوم و یا مثلا بلبل آغاز كند و بقیه آواز را معمولی (رسمی) بخواند سردهن دار گفته میشود .
سرو ته دار: اندازه طول بدن قناری از سر تا انتهای دم را بدون در نظر گرفتن بلندی پا و یا كلفتی بدن پرنده و یا حتی استیل پرنده سرو ته میگویند به عبارتی به قناری های نژاد سنگین مانند یوركشایر سروته دار می گویند .
سوختهای: قناریهای(سبز ) تیره رنگی كه دارای زمینه رنگ قرمز خصوصا در ناحیه سینه سر و صورت هستند سوخته نامیده می شوند.
سینه زدن: رفتاری است در زمان لانه سازی قناری ماده و آن هنگامی است كه قناری ماده سینه خود را بر روی پنبه های محل تخمگذاری می مالد و به آن فشار می اورد تا شكل اولیه لانه بوجود آید .
شاه تخم: دوتعریف دارد :اول اینكه : به اولین تخم از اولین سری تخمگذاری شاه تخم میگویند .دوم اینكه : اولین جوجه بدنیا آمده از اولین سری تخمگذاری نیز شاه تخم است .
شق دهن:قناری های آواز خوانی كه دارای صدای صاف و بلند و بسیار بم باشند را شق دهن مینامند.
طعمه: پیدایش هر گونه غده ویا تومور و یا جمع شدن قسمتی از احشا داخلی (روده ها )پرنده به صورت توده ای انباشته در محوطه شكمی را كه مانع از تولید مثل میگردد طعمه میگویند .
قرص خوانی: قناری نری كه تمامی آوازش را با صدای رسا وبلند بخواند قرص خوان است .
قناری گنگ: گاهی یك پرنده جوان پیش از رسیدن به سن بلوغ در شرایط نگهداری بدی قرار می گیرد كه عوامل محیطی مختلف از جمله بیماریها و تغذیه و بی برنامگی در نور دهی نظم ساعت بیو لوژیكی پرنده را بر هم می زند و باعث به بلوغ نرسیدن پرنده در سال اول زندگی میشود . اگر در سال اول تولك رفتن این معایب رفع نگردد موجب میگردد كه پرنده دوران تولكی را ناقص پشت سر بگذارد و در سال دوم نیز به شرایط بلوغ نرسد در نتیجه بعلت كمبود و یا عدم ترشح هورمونهای مورد نیاز و اینكه دوسال پی در پی دستگاه تناسلی پرنده فعال نبوده است پرنده دچار نوعی بی تفاوتی و سر در گمی میشود و در مقابل همنوعان خود خونسرد و بی علاقه و ترسو و گوشه گیر میگردد و خصوصیات جنسی خود را بطور طبیعی بروز نمی دهد اینگونه پرنده ها اگر موفق به خواندن شوند نمیدانند برای چه می خوانند و اگر مست شوند نمی دانند رفتار جنسی چیست و اگر با پرنده ای جفت اندازی شوند مدتی طول خواهد كشید تا روش آمیزش را فرا بگیرند به اینگونه پرنده ها گنگ می گویند .
قوام:نوعی مزایده بین دو شریك و یا بین یك فروشنده و چند خریدار ر خ میدهد,در بین دوشریك با قیمت گذاری یكی از طرفین موفق به خرید میگردد اما در بین یك فروشنده و چند خریدار اگر فروشنده شرط كند میتواند در صورت تامین نشدن نظرش معامله را فسخ كند ,در غیر اینصورت باید به بالا ترین پیشنهاد رضایت بدهد.
قیه:صدای جیك بلند و صاف قناری نر قبل از شروع به آواز را در قناری های موقوم ودهن دار قیه مینامند .
کپه:لانه تخمگذاری قناری را كپه میگویند
كرچی:حالتی راكه پرنده ماده بعد از بدنیا آمدن جوجه ها روی آنها می خوابد و جهت تغذیه آنها اقدام نمی كند و باعث گرسنگی و مرگ آنها میگردد كرچی میگویند .
كشیده بلند:قناری های استیل دار و پا داری كه دارای سروته خوب نیز باشند كشیده بلند نام دارند ,قناری كشیده بلند قناری رسمی مورد نظر قناری بازان نیست و خصوصیاتی از نژادهای دیگر نظیر اخم و ابرو در آنها وجود دارد .
كوتاه خوانی (بزوار):به آواز جوجه هایی كه قسمتی از یك قطعه را با تن صدای ضعیف می خواند بز وار گفته میشود .
كوتاه و بلند خوانی:به آوازی كه در آن قسمتی از آواز بلند و قسمتی دیگر با صدای ضعیف تر خوانده میشود كوتاه بلند خوانی گفته می شود
كهنه:پرنده كهنه پرنده ای است كه یكسال از عمرش گذشته باشد
لال:گاهی مادرزادی و گاهی بر اثر ترس یك پرنده نر نمیخواند و یا صدایی از حنجره اش خارج نمی شودبه اینگونه قناری های نر لال می گویند .
لك تولك:اگر قبل از پایان دوران پرریز ی عاملی باعث پرریزی دوباره پرنده گردد پرنده لك تولك شده است .
لون:هر سری تخمگذاری را یك لون مینامند .پرنده ماده در هر لون معمولا بین 3 تا 4تخم میگذارد .
لمبه :ماده قناری گاهی در اثر کمبود کلسیم و گاهی تخمگذاری زیاد تخمهایی با پوسته نازک میگذارد که ان را لمبه میگویند .
مست:مستی, دوره ای از زندگی پرنده را در بر می گیرد كه هر سال یكبار تكرار میشود .در این دوره كه هنگام جفت یابی و تولید مثل پرندگان است ماده ها شروع به لانه سازی میكنند و نر ها با دیدن ماده با آواز بلند نغمه سرایی می كنند .
ملخك:در زمان آمادگی ماده ها پرش های كوتاهی انجام می دهند كه این پرش ها با تعداد بال زدن های زیادی همراه میباشد به این نوع پرش ملخك گفته می شود .
موچول:پرنده ای را كه یك یا چند انگشت بسته همانند مشت بسته دارد موچول مینامند .
موقوم:یا مقام نوعی آواز زیبا در ردیفی خاص میباشد كه قناری موقوم باید آن ردیف را فرا گرفته و به درستی اجرا نماید.
نرلاس:گاهی چند پرنده را از نظر ارزش مادی به دو دسته مساوی تقسیم میكنند این عمل نرلاس كردن نام دارد .
هفت تخم:مخلوطی از هفت دانه شامل كاهو ,منداب , شلغم ,خرفه ,کلم قمری , تخم گشنیز ,شاهدانه را كه برای تقویت و تنوع در تغذیه استفاده میشود هفت تخم مینامند.
(زمزار)