سخنانی ارزشمند از اهل بیت(ع) درباره دوران جوانی

احادیث در مورد جوان و جوانی؛

بخشی از سخنان و رهنمودهای پیشوایان دین مبین اسلام را در خصوص این سرمایه با ارزش انسانی ارائه می کند:

حدیث (۱) امام صادق علیه السلام :
عَلَیکَ بِالحداثِ فَإنَّهُم أَسرَعُ إلى کُلِّ خَیرٍ؛
نوجوانان را دریاب زیرا که آنان سریع تر به کارهاى خیر روى مى آورند.
کافى، ج۸، ص۹۳، ح۶۶

حدیث (۲) امام على علیه السلام :
إِنَّما قَلبُ الحَدَثِ کَالرضِ الخالیَةِ ما اُلقىَ فیها مِن شَىْ ءٍ قَبِلَتهُ؛
دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذرى در آن افشانده شود، مى پذیرد.
نهج البلاغه، نامه ۳۱

حدیث (۳) امام صادق علیه السلام :
بادِروا أَحداثَکُم بِالحَدیثِ قَبلَ أَن تَسبِقَکُم إِلَیهِمُ المُرجِئَةِ؛
به آموختن حدیث به نوجوانانتان پیش از آن که منحرفین آنان را گمراه سازند، اقدام نمائید.
تهذیب الأحکام، ج۸، ص۱۱۱، ح۳۰

حدیث (۴) امام على علیه السلام :
أَولَى الشیاءِ أَن یَتَعَلَّمَهَا الحداثُ الشیاءُ الَّتى إذا صاروا رِجالاً اَحتاجوا إِلَیها؛
شایسته ترین چیزهایى که نوجوانان باید بیاموزند، آن چیزهایى هستند که هنگام بزرگسالى به آنها نیاز دارند.
شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۳۳، ح۸۱۷

حدیث (۵) حضرت رسول اکرم (ص)
دوست داشتنی ترین مخلوقات پیش خداوندمتعال نوجوانی است زیبا رو،که جوانی وجمال خویش را،برای خداوطاعت خداقرار دهد. خداوند به چنین جوانی برفرشتگان می بالد و میفرماید: حقآ که این نوجوان بندهء من است.
میزان الحکمه،ج۵،ص۹٫

حدیث (۶) حضرت رسول اکرم (ص)
خوب است که طفل درخردسالی ونوجوانی باسختی ومشکلات اجتناب ناپذیرِ حیات که غرامت زندگی است روبرو شود،تادر جوانی وبزرگسالی،خویشتن دار وصبور باشد.
بحار الانوار،ج۱۴،ص۳۷۹؛وسائل الشیعه،ج۱۵،ص۱۹۸٫

حدیث (۷) پیامبرصلی الله علیه وآله :
إنَّ اَحَبَّ الخَلائِقِ إلَی اللَّهِ شابٌّ حَدَثُ السِّنِّ فی صُورَةٍ حَسَنَةٍ جَعَلَ شَبابَهُ و جَمالَهُ لِلّهِ و فِی طاعَتِهِ ذلِکَ الَّذی یُباهِی بهِ الرَّحمنُ مَلائکتَهَ یَقولُ : هذا عَبدِی حَقّاً
محبوب‏ترین خلایق نزد خدا نوجوان خوش‏سیمایی است که جوانی و زیبایی خود را برای خدا و در راه طاعت او بگذارد. خداوند رحمان به وجود چنین نوجوانی برفرشتگان می‏بالد و می‏فرماید : “این است بنده راستین من!”
میزان الحکمه ، ح ۹۰۹۶

حدیث (۸) امام علی‏ علیه السلام :
أولَی الأشیاءِ أن یَتَعَلَّمَهَا الأحداثُ الأشیاءَ الّتی إذا صارُوا رِجالاً إحتاجُوا إلَیهَا
بهترین چیزی که نوجوانان باید فراگیرند ، چیزهایی است که در بزرگ‏سالی خود به آنها نیاز خواهند داشت
شرح نهج‏البلاغه ، ابن ابی الحدید ، ج ۲ ، ص ۳۳۳ .

حدیث (۹) امام علی‏ علیه السلام :
إذا عاتَبتَ الحَدَثَ فَاترُک لَهُ مَوضِعاً مِن ذَنبِهِ لِئلّا یَحمِلَهُ الإخراجُ عَنِ المُکابَرَةِ
هرگاه نوجوانی را سرزنش می‏کنی ، جایی برای عذرخواهی از گناهش برای او باقی بگذار تا نیافتن راهی برای عذرخواهی ، او را به ستیزه‏جویی نکشاند
شرح نهج‏البلاغه ، ابن ابی الحدید ، ج ۲۰ ، ص ۳۳۳ .

حدیث (۱۰) پیامبر صلى الله علیه و آله :
اَلْعَدْلُ حَسَنٌ و َلکِنْ فِى الاُمَراءِ اَحْسَنُ، وَ السَّخاءُ حَسَنٌ وَ لکِنْ فِى الاَغْنیاءِ اَحْسَنُ، اَلْوَرَعُ حَسَنٌ و َلکِنْ فِى الْعُلَماءِ اَحْسَنُ، اَلصَّبْرُ حَسَنٌ و َلکِنْ فِى الْفُقَراءِ اَحْسَنُ، اَلتَّوبَةُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الشَّبابِ اَحْسَنُ، اَلْحَیاءُ حَسَنٌ وَ لکِنْ فِى النِّساءِ اَحْسَنُ؛
عدالت نیکو است اما از دولتمردان نیکوتر، سخاوت نیکو است اما از ثروتمندان نیکوتر؛ تقوا نیکو است اما از علما نیکوتر؛ صبر نیکو است اما از فقرا نیکوتر، توبه نیکو است اما از جوانان نیکوتر و حیا نیکو است اما از زنان نیکوتر.
نهج الفصاحه ص۵۷۸ ، ح۲۰۰۶

حدیث (۱۱) امام صادق‏ علیه السلام :
عَلَیکَ بِالأْحداثِ فَإنَّهُم أسرَعُ إلی کُلِّ خَیرٍ
نوجوانان را در یاب ، که این گروه در پذیرش هر خوبی ، بیشتر شتاب می‏کنند
الکافی ، ج ۸ ، ص ۹۳ .

حدیث (۱۲) امام صادق‏ علیه السلام :
بادِرُو أحداثَکُم بِالحَدیثِ قَبلَ أن تَسبِقَکُم إلَیهِمُ المُرجِئَةُ
نوجوانان را قبل از این‏که دشمنانِ اعتقادی به سراغ آنان بروند ، حدیث بیاموزید

حدیث (۱۳) رسولُ ‏اللّه صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :
إنَّ اللّه‏َ تعالى یُباهِی بالشابِّ العابِدِ المَلائکةَ ، یقولُ : اُنظُرُوا إلى عَبدی ! تَرَکَ شَهوَتَهُ مِن أجلی .
خداوند متعال ، به وجود جوان عبادت پیشه بر فرشتگان مى‏نازد و مى‏فرماید : بنگرید این بنده مرا ! به خاطر من از شهوت خویش دست کشیده است .

حدیث (۱۴) پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:

عَلَیکَ بِالحداثِ فَإنَّهُم أَسرَعُ إلى کُلِّ خَیرٍ
نوجوانان را دریاب زیرا که آنان سریع تر به کارهاى خیر روى مى آورند.
کافى، ج۸، ص۹۳، ح۶۶

حدیث (۱۵)پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:

اوصیکُم بِالشُّبّابِ خَیرا فَإِنَّهُم أَرَقُّ أَفئِدَةً إنَّ اللّه بَعَثَنى بَشیرا وَنَذیرا فَحالَفَنِى الشُّبّانُ وَخالَفَنِی الشُّیوخُ؛

سفارش می کنم شما را که با جوانان به خوبی و نیکی رفتار کنید چرا که آنان نازک دل ترند، خداوند مرا به پیامبری برانگیخت جوانان به من گرویدند و یاریم کردند و بزرگسالان به مخالفت برخاستند.

 سفینة البحار، ج2، ص 176

(زمزار)