( سخنان و جملات قصار حکیمانه )
( سخنانی در باب کنترل خشم از اهل بیت علیهم السلام )
پيامبر صلى الله عليه و آله:
بدانيد كه بهترين انسان ها كسانى هستند كه دير به خشم آيند و زود راضى شوند.
نهج الفصاحه ص 243 ، ح 469
*
*
پيامبر صلى الله عليه و آله:
انسان هيچ جرعه اى ننوشيد كه نزد خدا از جرعه خشمى كه براى رضاى خدا فرو خورد بهتر باشد.
نهج الفصاحه ص 697 ، ح 2628
*
*
پيامبر صلى الله عليه و آله:
خشم از شيطان و شيطان از آتش آفريده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه يكى از شما به خشم آمد، وضو بگيرد.
نهج الفصاحه ص 286 ، ح 660
*
*
پيامبر صلى الله عليه و آله:
كمال دليرى آن است كه كسى خشمگين شود و خشمش شدّت گيرد و چهره اش سرخ شود و موهايش بلرزد، امّا بر خشم خود چيره گردد.
نهج الفصاحه ص 549 ، ح 1872
*
*
امام على عليه السلام:
خشم هم نشين بسيار بدى است: عيب ها را آشكار، بدى ها را نزديك و خوبى ها را دور مى كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 302 ، ح 6893
*
*
امام على عليه السلام:
تواناترين مردم در تشخيص درست كسى است كه خشمگين نشود.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 246 ، ح 5062
*
*
امام صادق عليه السلام:
كسى كه هنگام خشم خوددار نباشد، از ما نيست.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 637، ح 2
*
*
امام صادق عليه السلام:
هر كس سه بار بر تو خشم گرفت ولى به تو بد نگفت، او را براى خود به دوستى انتخاب كن.
معدن الجواهر ص 34
*
*
امام صادق عليه السلام:
مؤمن چون خشمگين شود، خشمش او را از حق بيرون نبرد و چون خشنود شود، خشنوديش او را به باطل نكشاند و چون قدرت يابد بيش از حقّ خود نگيرد.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 75 ، ص 209، ح85
*
*
امام هادى عليه السلام:
بر زيردستان خشمگين شدن نشانه پَستى است.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 75 ، ص 370
*
*
پيامبر صلى الله عليه و آله:
بدانيد كه خشم پاره آتشى در دل انسان است. مگر چشمان سرخش و رگ هاى گردنش را [هنگام خشم] نديده اند. هر كس چنين احساسى پيدا كرد، روى زمين بنشيند.
مفردات الفاظ قرآن ص 608
*
*
امام على عليه السلام:
با خشم، تربيت {ممكن} نيست.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 303 ، ح 6912
*
*
امام سجاد عليه السلام:
پيامبر صلى الله عليه و آله بر گروهى گذشتند كه سنگى را بلند مى كردند . فرمودند : اين چه كارى است؟ گفتند : با اين كار ، نيرومندترين و محكم ترينِ خود را مى شناسيم . فرمودند : آيا به شما خبر دهم كه محكم ترين و قوى ترينِ شما كيست؟ گفتند : بلى اى پيامبر خدا ! فرمودند : محكم ترين و قوى ترين شما ، كسى است كه هر گاه خشنود شود ، خشنودى اش او را به گناه و باطل نكشاند ، و هر گاه خشمگين شود ، خشمش او را از سخن حق ، بيرون نبرد ، و هر گاه به قدرت رسيد ، آنچه برايش حق نيست، دست نزند.
معانى الأخبار ص 366
*
*
امام على عليه السلام:
شيعيان ما كسانى اند كه در راه ولايت ما بذل و بخشش مى كنند، در راه دوستى ما به يكديگر محبت مى نمايند، در راه زنده نگه داشتن امر و مكتب ما به ديدار هم مى روند. چون خشميگين شوند، ظلم نمى كنند و چون راضى شوند، زياده روى نمى كنند، براى همسايگانشان مايه بركت اند و نسبت به هم نشينان خود در صلح و آرامش اند.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 236، ح 24
*
*
امام على عليه السلام:
بردبارى آتش خشم را فرو مى نشاند و تندى آن را شعله ورتر مى كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 287 ، ح 6450
*
*
امام على عليه السلام:
هر كس با زشتىِ سبكسرى تو را خشمگين كرد تو با زيبايى بردبارى او را به خشم آور.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 285 ، ح 6400
*
*
امام صادق عليه السلام:
هيچ بنده اى خشم خود را فرو نخورد، مگر اين كه خداوند عزّوجلّ بر عزّت او در دنيا و آخرت افزود.
كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص 110، ح5
*
*
امام على عليه السلام:
حسود زود خشمگين مى شود و دير كينه از دلش مى رود.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 70، ص256، ح29
*
*
امام على عليه السلام:
با هوا و هوس خود جهاد كن، بر خشمت مسلّط شو و با عادتهاى بد خود مخالفت كن تا نفست پاكيزه شود، عقلت به كمال برسد و از پاداش پروردگارت بهره كامل ببرى.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 242 ، ح 4919
*
*
امام صادق عليه السلام:
سه كس اند كه جز در سه جا شناخته نمى شوند: بردبار جز در هنگام خشم، شجاع جز در جنگ و برادر جز در هنگام نيازمندى.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 75، ص 229، ح 9
*
*
امام رضا علیه السلام:
به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 75، ص 347
*
*
امام على عليه السلام:
به خشم درآوردن و شرمنده ساختن دوست، مقدمه جدایی از اوست.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 559 ، ح 480
*
*
امام على عليه السلام:
بهترين مردم كسى است كه اگر او را به خشم آورند، بردبارى نمايد و چنانچه به او ظلم شود، ببخشايد و چون به او بدى شود، خوبى كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 285 ، ح 6394
*
*
پيامبر صلى الله عليه و آله:
مَن دَفَعَ غَضَبَهُ دَفَعَ اللّهُ عَنهُ عَذابَهُ وَ مَن حَفِظَ لِسانَهُ سَتَرَ اللّهُ عَورَتَهُ؛
هر كس خشمش را برطرف سازد، خداوند كيفرش را از او بردارد و هر كس زبانش را نگه دارد، خداوند عيبش را بپوشاند.
نهج الفصاحه ص 767 ، ح 3004
*
*
امام صادق عليه السلام:
ثَلَاثٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَانَ سَيِّداً كَظْمُ الْغَيْظِ وَ الْعَفْوُ عَنِ الْمُسِيءِ وَ الصِّلَةُ بِالنَّفْسِ وَ الْمَال
سه چیز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن ،گذشت از بدکـردار، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال.
تحف العقول ص 317