( خواص خوراکیها )
در هند و پاکستان آن را ایناب و در شرق آسیا آن را خرمای قرمز، خرمای چینی یا خرمای هندی می نامند. این میوه سرشار از ویتامین C می باشد. در حالت تازه ۷۴/ ۳۶ درصد و در حالت خشک ۶۵ الی ۷۷/۷۱ درصد قند دارد و به همین دلیل از آن در تولید کمپوت و شیرینی استفاده می شود. عناب دارای خواص طبی متعددی است و در طب سنتی کشورهای مختلف جایگاه ویژه ای برای کمک به سلامت و درمان بیماری ها دارد و به عبارتی علاوه بر خواص تغذیه ای، دارای موارد استفاده زیادی به عنوان یک گیاه دارویی است.. لازم به ذکر است که عناب خشک بهتر از عناب تازه است و طبیعت معتدل متمایل به سرد دارد .
در انگلیس عناب را به صورت خشکشده و یا به صورت آب نباتهای طعم دار همراه با چای عصر میل مینمایند. در کره، چین و تایوان، شربت شیرین میوه عناب را مورد استفاده قرار میدهند. در برخی مناطق از عناب برای تهیهٔ سرکه استفاده میشود و در آفریقا از آن کیک درست میکنند. عناب کنسرو شده و چای با طعم عناب نیز در جهان استفاده میشود اما در ایران، پاکستان و هندوستان، عناب را بیشتر به صورت خشک شده استفاده می نمایند.
خواص عناب برای دستگاه گوارش
عناب در زمان ابتلا به اسهال می تواند حرکات مربوط به دستگاه گوارش را کاهش دهد. مخلوط را با نمک و فلفل به عنوان هضم کننده مصرف کنید. میوه خشک رسیده به عنوان ملین می باشد. حتی تأثیر آن برای کمک به درمان یبوست با مطالعات بالینی مختلف به اثبات رسیده است و به تمام افرادی که از یبوست رنج می برند توصیه می شود هر روز صبح یک تکه زنجبیل تازه و چند دانه عناب را در یک لیوان آب جوش قرار داده و پس از چند دقیقه این نوشیدنی را میل کنند. عناب تقویت کننده دستگاه گوارش است و مطالعات بالینی، تأثیرات آن برای رفع مشکلات مختلف گوارش را نشان داده است. مصرف عناب به هضم غذا کمک کرده و در جلوگیری از نفخ موثر است.
خواص عناب : خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی
عصاره آن موجب مهار اثر رادیکالهای آزاد (به عنوان عامل افزایش التهاب) میگردد. حاوی آنتیاکسیدانهای طبیعی چون ویتامین C، کاروتنوئیدها و فلاوونوئید است. همچنین موجب تقویت سیستم ایمنی میشود.
خواص عناب برای قند خون
ترکیبات اتری موجود در آن عامل مهار کنندهای در افزایش قند خون است. همچنین مقادیر پارامترهای بیوشیمیایی مانند قند خون، اوره، کراتینین، کلسترول سرم، تریگلیسیرید سرم، HDL، LDL، هموگلوبین و هموگلوبین گلیکوزیله را به طور قابل توجهی به سطح نرمال نزدیک میکند.
فواید عناب برای درمان سرماخوردگی و تنگی نفس
در طب سنتی ایران نیز مصرف جوشانده عناب برای درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفلوانزا و انواع گلودرد بسیار توصیه شده است. چای عناب در شرق آسیا یک نوشیدنی بسیار گوارا محسوب میشود که به جلوگیری از سرماخوردگی نیز کمک میکند. اگر دچار سرماخوردگی شدهاید و از خشکی سینه و سرفه رنج میبرید، عناب داروی گیاهی مناسب و کارآمدی است. عناب دارای لعاب فراوان، پروتئین، مواد قندی و مقدار زیادی ویتامین C است. عناب به دلیل داشتن لعاب زیاد، نرم کننده سینه و ضد سرفه است. جوشانده عناب گرفتگی صدا را برطرف میکند. به علاوه آسم و تنگی نفس را برطرف میکند. برای تهیه جوشانده عناب ۵۰ گرم عناب را در یک لیتر آب ریخته و بجوشانید تا حجم آن دو سوم شود.
عناب محافظ کبد
مصرف عناب به طور معنی داری سطوح آنزیم های کبدی را کاهش میدهد. این آنزیمها نشانگر آسیب بافتی هستند. یافتههای بافت شناسی نشان میدهند که این میوه اثرات محافظتی در برابر بیماری های کبدی دارد. عناب در درمان کبد چرب نیز مفید است.
نگاهی اجمالی بر خواص عناب
* خواب آور است و بیخوابی را برطرف می کند بخصوص هسته عناب خواب آرو است .
* جوشانده پوست درخت عناب داروی ضد اسهال است .
* آسم وتنگی نفس را برطرف می کند .
* تصفیه کننده خون بوده و به هضم غذا کمک میکند
* عناب در درمان نامرتب بودن ضربان قلب ،خستگی اعصاب ،عرق شبانه وتعرق زیاد بدن استفاده میشوند .
* عناب بدلیل داشتن لعاب زیاد نرم کننده سینه است
* ملین است مخصوصا اگر آنرا با آب و یا شیر بجوشانید.
* عناب آرام کننده اعصاب است .
* برگهای آن به شکل ضماد در درمان ادرار بندی به کار گرفته میشود.
* جوشانده عناب برای سرفه و درد سینه و گرفتگی صدا مفید است .
* برای برطرف کردن ورم چشم ، عناب را به چشم بمالید
* دستگاه هاضمه را تقویت می کند .
* ریشه گیاه در درمان سوء هاضمه مفید است .
* جوشانده ریشه به پودر تبدیل می شود وبرای زخم ها ودمل های کهنه مفید هستند.
* آب عنا ب با کاهو برای درمان سرطان مفید است برگهای آن بند آورنده خون و تب بر هستند.
* برگهای آن بند آورنده خون وتب بر هستند .
* در کم فشاری خون و نازایی مفید است.
* عناب آرامشبخش و ضد بد خلقی بوده و در طب سنتی چین و کره از آن به عنوان دارویی که سبب کاهش اضطراب میشود و تقویت کننده معده و طحال و سیستم گوارشی است استفاده میکنند.
* خاصیت ضد میکروبی دارد.
* حافظه را تقویت می کند .
* کم اشتهایی را برطرف می کند .
* کسانی که قند دارند روزی ۵ دانه عناب بخورند.
* در کم فشاری خون و نازایی مفید است.
* عناب آرامش بخش و ضد بد خلقی بوده و در طب سنتی چین و کره از آن به عنوان دارویی که سبب کاهش اضطراب می شود و تقویت کننده معده و طحال و سیستم گوارشی است استفاده می کنند.
* اگر با کره خورده شود از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری می کند
* چای عناب در شرق آسیا یک نوشیدنی بسیار مطبوع در زمستان محسوب میشود که به جلوگیری از سرماخوردگی نیز کمک میکند.
* در طب سنتی ایران نیز مصرف جوشانده حاوی عناب برای درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفلوانزا و انواع گلودرد بسیار توصیه شده است.
* این میوه دارویی برای اختلالات جنسی و نازایی نیز موثر است.
* برای کمک به بهبود زخمها نیز مصرف بیشتر عناب توصیه میشود.
* چای عناب دارای ماده ضد سرطانی ساپونینز است. این چای باعث ترمیم بافتهای آسیب دیده و تقویت عضلات میشود.
* استفاده از مغز میوه در زخمها و بریدگیها سبب سرعت بخشیدن به بهبود آنها میشود.
* به دلیل محتوای فلور در استحکام دندانها موثر است.
* عناب دارای خواص ضدالتهابی، آرام بخشی، آنتیاکسیدانی، آنتیبیوتیکی و تقویتکننده سیستم ایمنی است.
* عناب در درمان بیماریهای کبدی از جمله کبد چرب مفید است.
* عناب تقویتکننده دستگاه گوارش است و مطالعات بالینی، تأثیرات آن برای رفع مشکلات مختلف گوارش را نشان داده است.
* مصرف عناب به هضم غذا کمک کرده و در جلوگیری از نفخ موثر است.
* تأثیر آن برای کمک به درمان یبوست با مطالعات بالینی مختلف به اثبات رسیده است و به تمام افرادی که از یبوست رنج میبرند توصیه میشود هر روز صبح یک تکه زنجبیل تازه و چند دانه عناب را در یک لیوان آب جوش قرار داده و پس از چند دقیقه این نوشیدنی را میل کنند.
*هرگاه احساس غم به شما دست داد، بهتر است یک فنجان دمکرده عناب را میل کنید. این نوشیدنی لبخند را به لبهای شما میآورد.
* خاصیت ضد میکروبی دارد.
* چای عناب دارای ماده ضد سرطانی ساپونینز است. این چای باعث ترمیم بافت های آسیب دیده و تقویت عضلات می شود.
* استفاده از مغز میوه در زخم ها و بریدگی ها سبب سرعت بخشیدن به بهبود آن ها می شود.
* به دلیل محتوای فلور در استحکام دندان ها موثر است.
* گذشته از خواص دارویی این میوه، عناب دارای ارزش تغذیهای بالایی بوده و سرشار از املاح و ویتامینهای مختلف است و مصرف آن به عنوان یکی از تنقلات مفید در بین وعدههای غذایی توصیه میشود.
* برای جلو گیری از التهاب و آبریزش بینی توصیه میشود.
* استفاده از آن باعث تصفیه و تولید خون میشود و برای رفع خارش بدن بسیار موثر بوده. عناب تب بر است.
* جوشانده عناب برای کسانی که بواسیر دارند بسیار مفید است.
* عناب به افزایش وزن بدن کمک میکند. قدرت ماهیچهها را زیاد کرده و بنیه بدنی را افزایش میدهد.
* عناب آرامبخش و خواب آور است و خصوصا هسته آن بیخوابی و خستگی را برطرف میکند. این میوه همچنین دستگاه هاضمه را تقویت و کماشتهایی را برطرف میکند.
* خاکستر درخت عناب و سرکه را به صورت ضماد می توان روی جراحت مارگزیده گذاشت.
* عناب برای سردردهای ناشی از صفرا مفید می باشد. طرز تهیه : هلیله زرد + هلیله کابلی + تمر هندی + عناب + بنفشه + سپستان + تخم خیار. از هرکدام ۵ گرم در یک لیتر آب به مدت ۱۰ دقیقه جوشانده صاف کنید و روزی سه فنجان میل کنید.
* کسانی که فشار خون آنها بالاست ۵۰ گرم زرشک + ۵۰ گرم عناب را خوب نرم کرده هسته عنابها را جدا کرده با پودر زرشک مخلوط کرده بعد از هر غذا یک قاشق مرباخوری میل کنند.
* کسانی که سردرد یا سرگیجه دارند به مدت ۱۴ روز ، روزی ۵ دانه عناب میل کنند.
* برای درمان کهیر و خارش های پوستی ۱۰ تا ۵۰ عدد عناب (بستگی به سن فرد و شدت بیماری آن دارد) کمی کوبیده در آب جوشانده صاف نموده صبح ناشتا میل شود.
* آنهایی که مبتلا به ورم کیسه صفرا می باشند عناب را خیس کرده صاف نموده صبح ناشتا میل کنند. (۱۰ دانه در یک استکان آب)
* کسانی که کمر درد دارند به مدت ۷ روز، روزی ده دانه عناب ابتدا مکیده سپس میل کنند.
* شربت عناب برای حصبه، درد سینه، سرفه و فشار خون مفید می باشد. طرز تهیه شربت عناب: ۲۰۰ گرم عناب در یک لیتر آب پخته سپس دانه های آن را گرفته با ۷۵۰ گرم شکر مخلوط نموده بپزید تا شربت شود.
* برگ خشک عناب جهت درمان زخم های خوره ای مفید است بدین صورت که گرد برگ درخت عناب را روی زخم بپاشید.
* عناب کاهش دهنده حرارت بدن است.
* شستشودهنده سلولهای مغزی است.
* کاهش دهنده چربی خون است.* کسانی که سنگ کیسه صفرا دارند عرق بیدمشک و عرق کاسنی را از هر کدام ۱۰۰ گرم و ۵۰ گرم عناب را در آنها خیس نموده سپس صاف کنند روزی ۳ بار هر بار ۲ قاشق غذا خوری قبل از غذا میل کنند.
* عناب دفع کننده بلغم است.
* زیاده روی در خوردن عناب باعث کم شدن شهوت و غرایز جنسی می شود.
* کسانی که زخم معده و ورم روده دارند عناب را با هسته سائیده بعد از غذا یک قاشق چای خوری میل کنند.
* عناب مقوی مغز است.
* کسانی که قند دارند روزی ۵ دانه عناب بخورند.
* یک شربت خوب مخصوص سرفه و سینه درد و خلط آور و ملین: عناب + انجیر + کشمش + خرما از هر کدام ۵۰ گرم در یک لیتر آب جوشانده صاف نموده روزی ۳ فنجان میل شود.
* عناب برای تصلب شرائین مفید می باشد.
* ۲۰ تا ۳۰ عدد عناب را در شیر خیس نموده صبح ناشتا با شیر میل کنید این دارو برای فشار خون بسیار مفید می باشد.
* برای سرعت بخشیدن در ترمیم شکستگی استخوان از ضماد برگ درخت عناب استفاده کنید.
* کسانی که زخم روده و اثنی عشر دارند در طول روز ۵ دانه عناب آهسته مکیده بعد از اینکه کاملا نرم شد جویده میل کنند.
* برای درمان خارش پوست ۵۰ عدد عناب را با یک لیوان آب جوشانده صاف کرده، صبح ناشتا با سکنجبین مخلوط نموده میل شود. عناب خشک شده را با عسل مخلوط کرده در محل خارش و کهیر بمالید.
* از برگ های عناب بصورت ضماد می توان در محل گزش عقرب گذاشت.
* هسته عناب خواب آور و مخدر است.
* باد دماغ بیماری است که مانع تنفس می شود. عناب را بسوزانید و دود آن را بالا بکشید از طریق بینی.
* برای درمان دندان درد سائیده عناب را در محل کرم خوردگی دندان بگذارید.
* کودکانی که زرد زخم می گیرند روزانه ۵ دانه عناب به مدت یک هفته به آنها بدهید بجوند و آهسته بخورند. (سن کودک کمتر از ۸ سال نباشد)
* جهت مخملک عناب و ترنجبین را بجوشانید و به مدت یک هفته کم کم به کودک بدهید.
* برای سردردهای ناشی از سوء هاضمه عناب + بنفشه + گل پنیرک جوشانده با ترنجبین شیرین کنید میل نمایید.
* دو عدد عناب ابتدا میل شود سپس بعد از چند دقیقه یک عدد گلابی بخورند. این تقویت کننده قلب است.
* برای درمان یرقان عناب + گل بنفشه + ترنجبین + شیرخشت را به مقدار مساوی مخلوط کنید سپس با آب هندوانه میل نمایید. این دارو برای درمان یرقان بسیار مفید است.
* خوردن عناب بیماری پوستی گال یا جرب را کاهش می دهد روزانه چند دانه میل کنید.
* اگر سنگ مثانه دارید ۳۰ عدد عناب را در یک لیوان آب شب خیس کرده صبح ناشتا میل کنید به مدت هفت روز.
* برای درمان سردرد ۳۰ عدد عناب + ۵ گرم تخم گشنیز در یک لیوان آب جوش دم کرده صبح ناشتا میل شود.
* عناب برای باد سرخ مفید است (باد سرخ بیماری است که به وسیله شیرگاو نجوشیده در انسان ایجاد می شود ابتدا در یک نقطه بدن خارش شروع می شود و کم کم قرمز و متورم و داغ و گرم می شود و روزهای بعد می ترکد و زردآب از آن خارج می شود) عناب را دم کرده آب آن را بخورید و تفاله آن را روی زخم بگذارید.
ارزش غذایی عناب
این میوه منبع خوبی از ویتامین C و حاوی مقادیر قابل ملاحظه ای مواد معدنی است. همچنین دارای پروتئین، کربوهیدرات و مواد معدنی کلسیم، فسفر، آهن، کاروتن، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین و فلور می باشد. در ضمن حاوی پکتین (به عنوان کلسیم پکتات) به عنوان فیبر محلول موثر در کاهش چربی و قند خون است. چربیکمی دارد. نسبت اسیدهای چرب اشباع نشده به کل چربی در میوه عناب بالا است، بنابراین متخصصین تغذیه می توانند عناب را به عنوان بخشی از رژیم غذایی توصیه نمایند.
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی ـــــــــ ۳۳۱ کیلوژول (۷۹ کیلوکالری)
کربوهیدراتها ـــــــــ ۲۰٫۲۳ g
چربی ـــــــــ ۰٫۲ g
پروتئین ـــــــــ ۱٫۲ g
آب ـــــــــ ۷۷٫۸۶ g
ویتامین آ معادل ـــــــــ ۴۰ میکروگرم (۴٪)
تیامین (ویتامین B۱) ـــــــــ ۰٫۰۲ میلیگرم (۲٪)
ریبوفلاوین (ویتامین B۲) ـــــــــ ۰٫۰۴ میلیگرم (۳٪)
نیاسین (ویتامین B۳) ـــــــــ ۰٫۹ میلیگرم (۶٪)
ویتامین ب۶ ـــــــــ ۰٫۰۸۱ میلیگرم (۶٪)
ویتامین C ـــــــــ ۶۹ میلیگرم (۱۱۵٪)
کلسیم ـــــــــ ۲۱ میلیگرم (۲٪)
آهن ـــــــــ ۰٫۴۸ میلیگرم (۴٪)
منیزیوم ـــــــــ ۱۰ میلیگرم (۳٪)
منگنز ـــــــــ ۰٫۰۸۴ میلیگرم (۴٪)
فسفر ـــــــــ ۲۳ میلیگرم (۳٪)
پتاسیم ـــــــــ ۲۵۰ میلیگرم (۵٪)
سدیم ـــــــــ ۳ میلیگرم (۰٪)
روی ـــــــــ ۰٫۰۵ میلیگرم (۱٪)
موارد منع مصرف عناب
عناب در اشخاص سرد مزاج، تولید گاز و نفخ می کند. این گونه اشخاص باید عناب را با مویز بخورند.