پیشینه تاریخی هنر تعزیه خوانی در کرکوند

تعزیه خوانی در کرکوند و پیشینه تاریخی آن

(در یک نگاه)

پیشینه تاریخی هنر تعزیه خوانی در کرکوند

هنر تعزیه و شبیه خوانی هنری چندهزار ساله و کاملا ایرانی ست . تعزیه ایرانی جزء میراث ناملموس جهانی در یونسکو به ثبت رسیده است. برخی محققان پیشینه تغزیه را به آیین‌هایی چون مصائب میترا، سوگ سیاوش، و یادگار زریران باز می‌گردانند و برخی پدید آمدن آن را متأثر از عناصر اساطیری بین‌النهرین و آناتولی و مصر، و کسانی نیز مصائب مسیح و دیگر افسانه‌های تاریخی در فرهنگ‌های هند و اروپایی و سامی را در پیدایی آن مؤثر دانسته‌اند.

عزاداری  و شروع تعزیه برای امام حسین (ع) از زمان عضدالوله دیلمی شکل گرفت و تا به امروز ادامه یافته است. امروزه تعزیه‌(شبیه‌خوانی)، نوعی نمایش مذهبی و سنّتی ایرانی شیعی در جهان شناخته میشود و عمدتاً درباره شهادت امام علی(ع) و امام حسین (ع) و مصائب اهل بیت اجرا می گردد

هنر تعزیه خوانی

تعزیه خوانی در کرکوند

خادم الحسین مشهدی عباس رفیعی فرزند استاد صادق در پنجم محرم الحرام سال 1298 خورشیدی هیات عزاداران سیدالشهداء حسینیه کرکوند را تاسیس نمود. این هیات عزاداری تخت زنجیرزنی ، سینه زنی و تعزیه خوانی تحت سرپرستی ایشان شکل گرفت.

از جمله تعزیه خوان های قدیمی، ملا عبدالخالق بهرامی کرکوندی فرزند عبدالعظیم  و برادر ایشان رضا و گروهی از تعزیه خوانهای کرکوند از جمله کریم بهرامی، کربلایی محمدعلی رفیعی ، علی شمر، استاد عباس رفیعی، درویشعلی رئیسی مبارکه و خالق براتی سده ورنامخواستی را میتوان نام برد.

ملا عبدالخالق بهرامی کرکوندی؛ اسطوره تعزیه اصفهان

از تعزیه خوانهای بنام و حرفه ای و مورد احترام منطقه لنجان در عهد قاجار است . ایشان در سطح کشور از جمله تکیه دولت تهران اجرای تعزیه نموده اند. صدای ایشان در آرشیو رادیو صدای ایران نگهداری میشود. مزار ایشان در حرم امامزاده حلیمه خاتون (س) شهر کرکوند  قرار گرفته است.

ایشان در طول سفرهایی که برای اجرای تعزیه در سطح کشور داشته اند موفق به جمع آوری نسخه های مختلف تعزیه گردید و با همکاری آشیخ عیمراد فخامتیان نسخه های متعددی از تعزیه را با خط زیبا به نگارش درآورد.

خادم الحسین مشهدی عباس رفیعی فرزند استاد صادق

( خادم الحسین مشهدی عباس رفیعی فرزند استاد صادق )

جلوگیری رضاخان از اجرای تعزیه

رضاشاه در دوران حکومت خود با تعزیه خوانی مخالفت کرد. سپرست هیات های عزاداری را به جرم نگهداری سلاح سرد متهم و ایشان در حضور ژاندارمری منطقه برای عدم اجرای تعزیه تعهد می گرفت.

مشهدی عباس رفیعی (سرپرست هیات خادم الحسین کرکوند) تعزیه خوانی را بدون شمشیر و سپر، با چوب و چماق ادامه داد و با توجه به تعهدات کتبی که از وی گرفته شده بود اجازه نداد هنر تعزیه در کرکوند ار بین رود.

ایشان قمه زنی را از صحنه عزاداری های محرم کرکوند محو کرد و تا امروز نیز ادامه دارد.

 

نسخ تعزیه و منابع آن

ابتدا از روایات صحیح و مقاتل معتبر با نظر علماء وقت، جنگ تعزیه توسط شعرایی همچون میر عزا، سید ذاکر، تاج الشعرا، دهقان و عمان سامانی و … سروده شده و از روی جنگ تعزیه نسخ جداگانه ای برای هر نقش نگارش شده است.

جنگ تعزیه

( جنگ تعزیه با قدمت یک قرن )

از نویسندگان نسخ تعزیه در کرکوند می توان به آشیخ علیمراد فخامتیان، رضا بهرامی عبدالعظیم، سید محمود موسوی ، حاج میرزاباقر رفیعی ، صفرعلی رفیعی و عباسعلی رفیعی راد از سال 1330 تا 1408 هجری قمری اشاره کرد.

نسخه نوشته شده به خط آشیخ علیمراد فخامتیان – 1330 هجری قمری

 نسخه نوشته شده به خط رضا بهرامی فرزند عبدالعظیم – 1335 هجری قمری

نسخه نوشته شده به خط استاد عباس رفیعی فرزند صادق – 1345 هجری قمری

نسخه نوشته شده به خط حاج میرزاباقر رفیعی فرزند عباس – 1368 هجری قمری

نسخه نوشته شده به خط حاج صفرعلی رفیعی فرزند عباس – 1348 هجری شسی

نسخه نوشته شده به خط عباسعلی رفیعی راد – 1363 هجری شمسی

 

از جمله تعزیه خوان های کرکوند از سال 1290 به بعد:

استاد عباس رفیعی فرزند صادق

کربلایی کریم بهرامی فرزند کاظم

عوضعلی بهرامی فرزند احمد

سیدمحمود موسوی

ملا ابراهیم بهرامی کربلایی حسین

عوضعلی بهرامی فرزند عبدالعلی

مشهدی علی آقا اسماعیلی

حاج حسین بهرامی کربلایی صفر

مشهدی محمد بهرامی کربلایی باقر

حاج مصطفی بهرامی کریم

حاج حسین بهرامی کربلایی محمد

محمد بهرامی حاج باقر

باقر بهرامی مراد

امامقلی رفیعی کربلایی محمدعلی

عباسعلی بهرامی کرم

نورالله بهرامی کربلایی محمد

مراد بهرامی نعمت

حاج باقر رفیعی عباس

حاج غلامعلی کریمی

حاج اصغر بهرامی کربلایی باقر

عکس هایی از اجرای تعزیه عباس بن علی (ع) در سال 1351 خورشیدی

(حسینیه کرکوند)

 

دانلود فایل صوتی تعزیه عباس بن علی (ع) در سال 1351 خورشیدی

 – دانلود –

 

*

*

*

ابزارآلات قدیمی تعزیه خوانی

موجود در حسینیه شهر کرکوند؛ از تاریخ 1298 تا 1320

( با سپاس از کانون فرهنگی سیدالشهدا حسینیه شهر کرکوند )

( زمزار )

همچنین ببینید

سوگواره علی اصغر 95 کرکوند

(تصاویر) همایش شیرخوارگان حسینی محرم 95 شهر کرکوند

( روز جهانی حضرت علی اصغر سلام الله علیه ) (تصاویر) همایش شیرخوارگان حسینی محرم …